การถ่ายทอดลักษณะทางพันธุกรรม ม.4

พันธุศาสตร์ ตอน ๒ ครู นพคุณ

การถ่ายทอดลักษณะทางพันธุกรรม ม.4

พันธุศาสตร์ ตอน1 ครู นพคุณ

ครูนพคุณ ภูมิคุ้มกันตอน ๓

ครูนพคุณ ภูมิคุ้มกันตอน ๒

ครูนพคุณ ระบบภูมิคุ้มกัน ตอน1

ชีววิทยา: ระบบภูมิคุ้มกัน

ชีววิทยา: ระบบภูมิคุ้มกัน:      ระบบภูมิคุ้มกัน หรือ Immune System คือ ระบบกระบวนการที่ร่างกายเราสร้างขึ้นเพื่อป้องกันตัวเองจากสิ่งแปล อ่านต่อ

การขนส่งสารโดยไม่ผ่านเยื่อหุ้มเซลล์2

2.ฟาโกไซโทซิส (phagocytosis)

   เป็นการลำเลียงสารเข้าสู่เซลล์ที่พบได้ในเซลล์จำพวกอะมีบาและเซลล์เม็ดเลือดขาว โดยเซลล์สามารถยื่นไซโทพลาซึมออกมาล้อมอนุภาคของสารที่มีขนาดใหญ่ที่เป็นของแข็ง ก่อนที่จะนำเข้าสู่เซลล์ในรูปของเวสิเคิล เรียกอีกอย่างว่า การกินของเซลล์ (cell eating) 

                                                                                    ภาพฟิโนไซโตซีส

                                                                           ภาพreceptet-mediated

                                ภาพ ฟาโกไซโตซีส

2.พิโนไซโทซิส (pincocytosis)

   เป็นการนำอนุภาคของสารที่อยู่ในรูปของสารละลายเข้าสู่เซลล์ โดยการทำให้เยื่อหุ้มเซลล์เว้าเข้าไปในไซโทพลาซึมทีละน้อย จนกลายเป็นถุงเล็กๆ เมื่อเยื่อหุ้มเซลล์ปิดสนิทถงนี้จะหลุดเข้าไปกลายเป็นเวสิเคิลอยู่ในไซโทพลาซึม เรียกอีกอย่างหนึ่งว่า การดื่มของเซลล์ (cell drinking) 

 3. การนำสารเข้าสู่เซลล์โดยอาศัยตัวรับ (receptor-mediated endocytosis) เป็นการลำเลียงสารเข้าสู่เซลล์ ที่เกิดขึ้นโดยมีโปรตีนตัวรับบนเยื่อหุ้มเซลล์ สารที่ถูกลำเลียงเข้าสู่เซลล์ด้วยวิธีนี้จะต้องมีความจำเพาะในการจับกับโปรตีนตัวรับ ที่อยู่บนเยื่อหุ้มเซลล์จึงจะสามารถนำเข้าสู่เซลล์ได้ หลังจากนั้น เยื่อหุ้มเซลล์จึงเว้าเป็นเวสิเคิลหลุดเข้าสู่ภายในเซลล์

การขนส่งสารเข้าออกเซลล์โดยไม่ผ่านเยื่อหุ้มเซลล์1

การขนส่งสารเข้าออกเซลล์โดยไม่ผ่านเยื่อหุ้มเซลล์

ขนส่งสารเข้าสู่เซลล์เรียก endocytosis มี 3 วิธี

   1. phagocytosis ฟาโกไซโตซีส

   2. pinocytosis ฟิโนไซโตซีส

   3. recepter-mediated 

ขนส่งสารออกนอกเซลล์เรียก  exocytosis

1 . เอกโซไซโทซิส (exocytosis) 
เป็นการลำเลียงสารโมเลกุลขนาดใหญ่ออกจากเซลล์ สารที่จะถูกส่งออกไปนอกเซลล์บรรจุอยู่ในเวสิเคิล เมื่อเวสิเคิลรวมตัวกับเยื่อหุ้มเซลล์ สารที่อยู่ภายในเวสิเคิลก็จะถูกปล่อยออกไปนอกเซลล์ โดยวิธีนี้พบได้ในหลายโอกาส เช่น การหลั่งเอนไซม์จากเยื่อบุผนังกระเพาะอาหาร การกำจัดของเสียที่ย่อยไม่ได้ออกจากเซลล์

การเคลื่อนที่ของสารแบบอาศัยพลังงานจากเซลล์(แอกทีฟทรานสปอต:active transpot)

เป็นการเคลื่อนที่ของสารโดยใช้พลังงานเข้าช่วย เกิดขึ้นเฉพาะในเซลล์ที่ยังมีชีวิตอยู่เท่านั้น เป็นการลำเลียงสารจากบริเวณที่มีความเข้มข้นน้อยไปสู่ความเข้มข้นมาก การขนส่งลักษณะนี้เซลล์ต้องนำพลังงานที่ได้จากการสลายสารอาหารมาใช้ 

 การลำเลียงแบบใช้พลังงาน อาศัยโปรตีนที่แทรกอยู่ในเยื่อหุ้มเซลล์ทำหน้าที่เป็นตัวลำเลียง โดยเซลล์ต้องใช้พลังงานที่ได้จากการสลายพันธะของสารที่มีพลังงานสูงบางชนิด เช่น ATP เพื่อเป็นแรงผลักดันในการลำเลียง ซึ่งมีทิศทางตรงข้ามกับการแพร่ ตัวอย่างการเคลื่อนที่ของสารโดยใช้พลังงานได้แก่ โซเดียม โพแทสเซียม ปั๊ม (sodium potassium pump) การดูดซึมอาหาร การดูดกลับของสารที่หลอดไต

วิธีการขนส่งสารผ่านเข้าออกเซลล์

การขนส่งสารผ่านเข้าออกเซลล์ของสิ่งมีชีวิต มีอยู่ ๒ วิธีการใหญ่ๆ คือ

    ๑.วิธีขนส่งผ่านเยื่อหุ้มเซลล์
          ๑.๑ passive transport อาศัยความแตกต่างความเข้มข้นสารและไม่ใช้พลังงาน
                 ๑.๑.๑ การแพร่diffusion
                 ๑.๑.๒ การออสโมซีสosmosis
                 ๑.๑.๓ ฟาซิลิเตตfacilitate
          ๑.๒ active transport อาศัยพลังจากเซลล์
    ๒. วิธีขนส่งแบบไม่ผ่านเยื่อหุ้มเซลล์
           ๒.๑ ฟาโกไซโตซีสphagocytosis
           ๒.๒ ฟิโนไซโตซีสphinocytosis
           ๒.๓ แบบมีตัวจับพาreceptor-mediated

สารYคือก๊าซออกซิเจน การแพร่
สารXคือน้ำ ออสโมซีส
สารZคือกลูโกส ฟาซิลิเทต
A คือโปรตีนที่แทรกอยู่
B คือ bilipid layer